مهمترین ویتامین عسل کدام است؟
وقتی درباره ویتامین عسل در بین منابع داخلی و خارجی جستجو می‌کنید به عناوین زیادی برمی‌خورید که حاکی از سرشار بودن عسل از انواع ویتامین‌هاست. واقعاً این ادعاها درست است؟ به راستی عسل ویتامین دارد؟ آیا عسل ویتامین دی دارد؟ می‌توان عسل را به عنوان یک ابرغذای مشهور در دسته مولتی‌ویتامین‌ها قرار داد؟ واقعیت آن است که عسل را نمی‌توان مولتی ویتامین نامید. درست متوجه شده‌اید! عسل با تمام خواصی که دارد ولی در دسته مولتی‌ویتامین‌ها جای نمی‌گیرد. اما اینکه چه چیزی موجب ارزشمند شدن عسل شده‌است را در ادامه به شما می‌گوییم.
آیا وجود انواع ویتامین عسل علت خاصیت درمانی آن است؟
اثرات تغذیه‌ای عسل، از جمله استفاده از آن در تغذیه کودکان تأیید شده و خواص عسل تقریباً تمام اندام‌ها و سیستم‌های بدن انسان را پوشش می‌دهد. بیایید با هم ببینیم در عسل چه موادی وجود دارد.
مشخصات تغذیه‌ای عسل
ترکیبات عسل عمدتاً قند و آب است. علاوه بر این، حاوی چندین ویتامین و مواد معدنی از جمله ویتامین‌های گروه B است. سایر ترکیبات عسل اسیدهای آمینه، پروتئین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌های فنولی و ریزمغذی‌ها هستند. (+)
بیش از 300 نوع عسل طبیعی وجود دارد. وجود این گونه‌ها مربوط به انواع مختلف شهدی است که توسط زنبورهای عسل جمع‌آوری می‌شود.
ترکیب اصلی تمام انواع عسل کربوهیدرات‌هایی است که 95 تا 97 درصد وزن خشک آن را تشکیل می‌دهند.
عسل خالص همچنین شامل فلاونوئیدها، پلی‌فنول‌ها، آلکالوئیدها، گلیکوزیدها، آنتراکینون و ترکیبات فرار نیز می‌باشد.
قند عسل:
قندها عمده ترکیبات عسل هستند، به‌طوری که 95% وزن خشک عسل را تشکیل می‌دهند.
مونوساکاریدها (فروکتوز و گلوکز) مهمترین قندهای عسل هستند و احتمالاً بیشترین تأثیرات تغذیه‌ای و فیزیکی عسل را برعهده دارند. علاوه بر مونوساکاریدها، مقادیر کمتری از دی‌ساکاریدها (ساکارز، گالاکتوز، آلفا، بتا ترهالوز، جنتیوبیوز و لامیناریبیوز)، تری ساکاریدها (ملزیتوز، مالتوتریوز، 1-کتوز، پانوز، ایزومالتوز گلوکز، ارلوز، ایزومالتوزان، ایزومالتوزان، ایزومالتوزان، ایزومالتوزان و مالتوپنتاوز)، و الیگوساکاریدها نیز در عسل وجود دارند. بسیاری از این قندها در طول زمان رسیدن و بلوغ عسل تشکیل می‌شوند.
اسید عسل:
اسید گلوکونیک، اسید آلی اصلی موجود در عسل است. علاوه‌بر این، مقادیر کمی اسید استیک، فرمیک و سیتریک نیز یافت شده است. این اسیدهای آلی مسئول خاصیت اسیدی (PH بین 3.2 تا 4.5) عسل هستند.
مقدار اسیدیته عسل نسبتاً پایین است، اما همین مقدار برای مزه عسل بسیار اهمیت دارد. بیشتر اسیدها توسط زنبور عسل به عسل اضافه می‌شود.
اسیدآمینه عسل:
اسیدآمینه‌ها واحد سازنده پروتئین هستند و نقش حیاتی در متابولیسم و کارکرد منظم سلول‌های زنبور عسل و بدن انسان ایفا می‌کند. در حدود 26 آمینو اسید در عسل تشخیص داده شده است. پرولین مهمترین و اصلی‌ترین اسیدآمینه موجود در عسل است که نشان‌دهنده آماده بودن عسل می‌باشد.
اسیدها و اسیدهای‌آمینه نقش بسزایی در ایجاد عطر عسل دارند.
پروتئین عسل:
آنزیم‌ها (دیاستاز، اینورتازها، گلوکز اکسیداز، کاتالاز، و اسید فسفاتاز) مواد پروتئینی اصلی عسل را تشکیل می‌دهند.
ویتامین عسل و مواد معدنی:
به‌طور کلی میزان مواد معدنی در عسل پایین است. تمام ویتامین‌های محلول در آب در عسل وجود دارد که ویتامین C بیشترین فراوانی را دارد. ویتامین‌های محلول در چربی به میزان خیلی کمی در عسل وجود دارند که اکثراً منشأ گرده گل دارند. میزان و نوع ویتامین‌های عسل تحت تأثیر منشأ گیاهی عسل قرار دارد و می‌تواند بسیار متغیر باشد که همین مقدار نیز طی شرایط انبارداری و نگهداری عسل در دماهای بالا، کم خواهد شد.
ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در عسل عمدتاً شامل ویتامین‌های گروه B، کلسیم، مس، آهن، روی و غیره می‌باشد که از گرده و شهد گیاهان به دست می‌آیند.
کیفیت عسل و میزان مواد معدنی آن بر اساس محل رشد و نحوه فرآوری آن تعیین می‌شود. به‌طور کلی، عسل تیره‌تر، ویتامین و مواد معدنی بیشتری نسبت به عسل روشن دارد، اما عسل معمولاً در مقادیر کم مصرف می‌شود که کمک قابل توجهی به تأمین نیازهای روزانه ویتامین و مواد معدنی شما نمی‌کند.(+)
ترکیبات معطر و پلی فنول عسل:
فلاونوئیدها و پلی‌فنول‌ها دسته مهمی از رنگدانه‌های گیاهی بوده که به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل می‌کنند و دو مولکول فعال زیستی اصلی موجود در عسل هستند.
تحقیقات اخیر وجود نزدیک به 30 نوع پلی‌فنول در عسل را مشخص کرده است. وجود و سطوح این پلی‌فنول‌ها در عسل بسته به منبع گل، شرایط اقلیمی و جغرافیایی می‌تواند متفاوت باشد.
اعتقاد بر این است که محتوای فنلی عسل خواص بیولوژیکی آن، به ویژه پتانسیل آنتی‌اکسیدانی آن را تعیین می‌کند. (+)
برخی از ترکیبات فعال زیستی، از جمله گالانگین، کوئرستین، کامفرول، لوتئولین و ایزورامنتین در همه انواع عسل وجود دارند در حالی که نارینژنین و هسپرتین تنها در انواع خاصی یافت می‌شوند.
خواص عسل ناشی از چیست؟
بنابراین، اگرچه این باور که عسل ویتامین دارد لزوماً نادرست نیست، اما به نظر می‌رسد خاصیت بالقوه درمانی عسل ناشی از مقدار اندک انواع ویتامین عسل نیست بلکه ترکیبات فنولی به عنوان مهمترین ترکیبات زیستی عسل محسوب می‌شوند که باعث خواص آنتی باکتریایی (+) و آنتی‌اکسیدانی عسل شده و آن را تبدیل به یک ابرغذای محبوب کرده است.
اما اگر بخواهیم ریزبینانه‌تر بنگریم باید بگوییم مقدار ویتامین عسل به مقدار گرده گلی که از آن تولید شده بستگی دارد. اگر به دنبال یک ویتامین طبیعی می‌گردید باید سراغ گرده گل بروید. (+) زیرا گرده گل حاوی ویتامین‌های زیادی است. (+) برای کسب اطلاعات بیشتر، مطلب «گرده گل چیست» را بخوانید.
کدام عسل ویتامین دی (D) دارد؟
هیچ‌کدام! مقدار این ویتامین عسل مانند بسیاری از ویتامین‌های دیگر بسیار کم و نزدیک به صفر است.
در دنیای تجاری امروز که مردم بین تبلیغات مصرف مولتی ویتامین‌ها و غذاهای طبیعی گیر کرده‌اند جمله «آیا می‌دانید عسل چه ویتامینی دارد» می‌تواند توجه افراد زیادی را به خود جلب کند. بنابراین، مواردی که گفته شد را مد نظر قرار داده و فریب تبلیغات فروش را نخورید.
هر خاصیتی از عسل را که می‌خواهید باید آن را در عسل طبیعی و ارگانیک جستجو کنید. علاوه‌بر اینکه شیوه‌های زنبورداری می‌تواند تأثیر بسزایی در خواص عسل بگذارد. پس حتماً عسل طبیعی خود را از زنبوردار مطمئن و معتبر خریداری کنید و با خیالی آسوده از مصرف عسل لذت ببرید. اسپی‌کو همان عسلی که شما می‌خواهید را در اختیارتان می‌گذارد.
